Pozivamo vas da otkrijete Stari grad Bar, jedno od najznačajnijih kulturnih i istorijskih mesta u Crnoj Gori. Ovaj drevni grad, poznat i kao Antibaris, je napušten i nalazi se u ruševinama, a pruža uvid u bogatu prošlost regiona. Sa svojom impresivnom srednjovekovnom arhitekturom i ostacima rimskih vila, Stari grad Bar nudi jedinstvenu priliku da zakoračite kroz vreme. Od centra Bara, Stari grad je udaljen oko 4 km i lako je dostupan za posetioce.
Istorija Starog grada Bara
Stari grad Bar, poznat i kao Antibaris u antičko doba, predstavlja pravo arheološko blago. Bogato istorijom, ovo područje vam priča priče drevnih civilizacija koje su ovde ostavile svoj trag. Različiti istorijski periodi, od rimskog i vizantijskog do otomanskog, doprineli su stvaranju slojevitih arhitektonskih stilova koji krase istorijski Bar.
Prema popisu iz 2003. godine, stanovništvo Starog Bara brojalo je 1864 stanovnika, dok je prema popisu iz 1991. godine bilo 1968 stanovnika. Prosečna starost stanovništva je 33,2 godine, s tim da je prosečna starost muškaraca 31,8 godina, a žena 34,5 godina. Bar istorijske lokacije pružaju uvid u mnoge epohe prošlosti, uključujući rimsko naselje iz VI ili VII veka.
Podaci o domaćinstvima govore mnogo o strukturi ovog prostora. U Starom Baru postoji 499 domaćinstava, sa prosečnim brojem članova po domaćinstvu od 3,74. Kroz vekove, Bar je bio i centar religijskih dešavanja, s obzirom da je do sredine VIII veka bio sedište biskupije. Prvi pisani spomen Starog Bara pod imenom Antibareos datira iz IX veka.
„Krajem XI veka Bar se pominje pod imenom Antivari, verovatno zbog prisutnosti Avara na ovim prostorima. Grad Bar je doživeo procvat pod vlašću Nemanjića sve do 1360. godine.“
Stanovništvo Starog Bara je etnički raznoliko. Prema popisu iz 2003. godine, najviše je Crnogoraca (39.10%), zatim Muslimana (27.36%) i Srba (11.85%). Tu su i manjinske grupe poput Bošnjaka, Albanaca, Roma i drugih, što dodatno obogaćuje kulturni mozaik Bara. Istorijski Bar nije samo arheološko već i kulturno središte, čija nasleđa i priče i danas privlače brojne posetioce.
U XV veku Bar izvojeva pobedu nad Dubrovnikom, a krajem XIV i početkom XV veka bio je pod vlašću Mlečana, da bi se 1412. godine ponovo vratio pod vlast Balšića. Bar je bio pod turkom vlašću od 1571. do 1878. godine, sve do oslobađanja i značaja koji je stekao na Berlinskom kongresu kada je Crna Gora proglašena za samostalnu državu. U drugoj polovini XX veka, Istorijski Bar je nagrađivan kao jedan od najčistijih gradova bivše Jugoslavije.
Glavne znamenitosti Starog grada Bara
Stari utvrđeni grad Bar, smešten na nadmorskoj visini od 110 metara, impresivno je arheološko nalazište koje čuva istoriju staru više od 2,5 milenijuma. Grad ima više od 240 građevina koje predstavljaju bogatu kulturnu baštinu i arhitektonsku raznolikost. Izvanredne znamenitosti ovog srednjovekovnog mesta svedoče o različitim epohama i civilizacijama koje su ovde ostavile svoj trag.
Srednjovekovna arhitektura
Srednjovekovna arhitektura Starog grada Bar jedan je od najznačajnijih aspekata njegovog istorijskog značaja. Crkve, palate i druge građevine iz ovog perioda oslikavaju bogatstvo i moć koje je grad posedovao. Ovo je mesto gde možete istražiti izuzetne primere srednjovekovne arhitekture koja je očuvana uprkos vremenu i različitim osvajanjima. Stari utvrđeni grad pruža jedinstvenu priliku da se zamisli život u prošlim vekovima.
Ostaci Rimskih vila
Ostaci rimskih vila u Starom gradu Baru pokazatelj su luksuznog života koji je negovan u ovom području tokom rimskog perioda. Antičke mramorne statue i mozaici koji se još uvek mogu videti, pričaju priču o raskoši i umetničkom izrazu. Oblik i raskoš ovih vila predstavljaju značajan deo toga kako je antičko društvo u Bar funkcionisalo i prosperiralo.
Vizantijske i otomanske utvrde
Vizantijske i otomanske utvrde koje dominiraju pejzažom Starog grada Bara svedoče o strateškoj važnosti ovog mesta kroz vekove. Svaka utvrda donosi svoju jedinstvenu priču i konstrukciju, od stilizovanih vizantijskih zidova do robusnih otomanskih tvrđava. Tvrđava Stari Bar pruža panoramski pogled na otvoreno more, dodajući još jedan sloj očaravajućoj istoriji ovog mesta.
Kultura i tradicija u Starom gradu Baru
Stari grad Bar nije samo mesto gde se uči o prošlosti, već je i živi prostor gde se tradicija i kultura nastavljaju slaviti kroz dinamične narodne priče i živopisne manifestacije.
Lokalne legende i priče
Ukoliko želite da naučite o lokalnim legendama Stari grad Bar, pronaći ćete mnoge fascinantne priče koje oživljavaju prošlost. Legende o duhovima starina, o hrabrim vojvodama Vojislavljevića ili zanimljivosti iz rimskog doba, kada je Antivari kovao bronzane novčiće, oživeće vam maštu i pružiti dublje razumevanje istorijskog konteksta ovog mesta.
Kulturni događaji
Kulturni događaji Stari grad Bar središnji su deo lokalne zajednice. Maslinijada, festival posvećen maslinama i maslinovom ulju, najvažnija je i najposjećenija manifestacija. Pored toga, proslava katoličkog i pravoslavnog Božića, kao i Bajrama, okuplja pripadnike različitih vjeroispovijesti i doprinosi jačanju zajedništva. Tradicionalni specijaliteti poput japraka, bamija, dolmi, šestanske pite i priganica prodaju se tokom praznika, dok tržište za trgovce doživljava porast prometa uprkos izazovima tu i tamo.
Zbog svoje bogate istorije, Stari grad Bar je ne samo kulturno već i duhovno nasleđe Crne Gore.
Evo nekoliko zanimljivih informacija o Starom gradu Baru:
- Površina od 506 km²
- Više od 40,000 stanovnika
- 83 naselja
- Prvi tragovi naselja iz 6. i 7. veka
Ovi podaci daju vam detaljan uvid u šaroliku i bogatu istoriju koje čini Stari grad Bar neoddoljivom destinacijom za sve ljubitelje kulture i tradicije.
Turistički vodič za Stari grad Bar
Stari grad Bar, udaljen svega 4 kilometra od jadranske obale, jedno je od najvažnijih kulturno-istorijskih mesta u Crnoj Gori. Savršeno lociran, ovaj jedini primorski stari grad u Crnoj Gori nudi pregršt znamenitosti za sve posetioce.
Kako stići do Starog grada Bara
Ako se pitate kako stići do Starog grada Bara, biće vam drago da znate da je ovo istorijsko mesto lako dostupno iz centra grada. Redovne autobuske linije povezuju moderni Bar sa ruševinama Starog grada. Takođe, možete koristiti taksi usluge ili iznajmiti bicikl za još bolji doživljaj brzog i slikovitog putovanja.
Najbolje vreme za posetu
Razmišljate o tome najbolje vreme za posetu Starom gradu Baru? Preporučuje se dolazak u proleće ili jesen kada su temperature dovoljno prijatne za uživanje. Letnji meseci takođe pružaju nezaboravno iskustvo, posebno kada su godišnji odmori u punom jeku, ali preporučujemo izbegavanje gužvi tokom letnjih meseci.
Šta poneti sa sobom
Pre nego što krenete u svoju avanturu, razmislite o praktičnom pakovanju. Udobna obuća je neophodna za šetnje po njegovim kaldrmisanim ulicama. Ne zaboravite zaštitu od sunca – kapu i kremu, kao i dovoljno vode da se osvežite. Kamera je, naravno, nezaobilazna – ovde ćete pronaći brojne kulturne spomenike kao što su sahat kula, crkva Svetog Jovana, hamam i akvadukt iz 18. veka, koje svakako zaslužuju biti zabeleženi.
Zaključak
Poseta Starom gradu Baru predstavlja jedinstveno putovanje kroz vreme i prostor, obogaćeno bogatom istorijom i fascinantnom kulturom. Od rimskih vila čiji ostaci svedoče o antičkom životu, preko utvrđenja koja su građena tokom Vizantijskog i Otomanskog perioda, do srednjovekovnih arhitektonskih bisera, svaki kamen i zid pričaju svoju priču.
Tokom jula i avgusta 2023. godine, poseta Starom gradu Baru može dostići i do 30,000 posetilaca, što govori o njegovoj popularnosti kao turističke destinacije. Konsolidacija radova na konzervaciji i adaptaciji objekata u poslednjim godinama pokazuje značajnu probuđenost svesti o očuvanju ovog kulturnog blaga.
Stari grad Bar nije samo mesto gde možete prošetati kroz ruševine, već i prostor bogat kulturnim događajima i lokalnim pričama koje će vas dodatno inspirisati. Bez obzira da li ste zaljubljenik u istoriju, arhitekturu, ili tražite miran kutak za odmor, poseta Starom gradu Baru će vas sigurno ostaviti zadivljenim i obogaćenim novim saznanjima.
Vaša poseta Starom gradu Baru će vam pružiti priliku da uronite u istoriju i kulturu ovog izuzetnog mesta. Svaka poseta doprinosi očuvanju njegove lepote i kulturne baštine, osiguravajući da buduće generacije takođe mogu uživati u ovom dragulju Crne Gore.